Tiết trời se lạnh của những ngày sắp Lập Đông, khi gắp một miếng thịt vịt béo ngậy, bạn sẽ cảm nhận được hương vị độc đáo của món ăn này. Trong từng thớ thịt, bạn sẽ tìm thấy sự mềm mịn và ngọt ngào, giống như thịt luộc truyền thống.
Món vịt quay nổi tiếng xứ Lạng không thể thiếu trong danh sách đặc sản khi du khách ghé thăm Lạng Sơn. Mỗi khi đi qua cửa khẩu Tân Thanh hoặc Hữu Nghị, bạn sẽ thấy những cửa hàng vịt quay tấp nập với mùi thơm lan tỏa trong không khí, khiến bạn không thể bỏ qua.
Ở Lạng Sơn, có nhiều thương hiệu vịt quay nổi tiếng như Hùng Hưng, Hương Nga, Hồng Xiêm, Thu Hằng và mới nhất là Nguyên Sinh. Mỗi thương hiệu này đều có một câu chuyện riêng, và Nguyên Sinh là một thương hiệu mới được UBND tỉnh Lạng Sơn công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao.
Nguyên Sinh là tên của chủ tiệm hiện tại - chị Nguyễn Thị Kim Nguyên, và Sinh là tên người mẹ - bà Trương Thị Sinh. Cách đặt tên này thể hiện món ăn chỉ truyền cho một người con gái duy nhất. Khi người con bước ra khỏi gia đình và đặt một thương hiệu mới, thương hiệu cũ sẽ lùi vào sau sân khấu.
Vịt quay Nguyên Sinh đã tồn tại và phát triển được đến đời thứ tư. Nghề vịt quay gia truyền này đã được truyền từ Hồ Tằng Xì cho đến bà Sáng, rồi từ bà Sáng truyền cho bà Sinh. Hiện nay, thương hiệu vịt quay Sinh Sáng đã ra đời và định vị vững chắc trên thị trường.
Vịt quay Nguyên Sinh mang trong mình bản sắc núi rừng Đông Bắc. Công thức tẩm ướp và chế biến nước chấm độc đáo đã tạo nên hương vị đặc biệt cho món ăn này. Để có hương vị ngon, nguyên liệu cần đậm đà các hương vị xứ Lạng như quế, hồi, hạt dổi, quả mắc mật. Lựa chọn nguyên liệu vịt cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo thịt quay ngon và đặc trưng.
Quá trình sơ chế vịt cũng đòi hỏi sự khéo léo và nhanh nhẹn. Vịt sau khi rửa sạch sẽ được thổi căng phồng lớp da bằng ống cuống lá đu đủ rửa qua rượu, giúp da giòn hơn khi quay.
Sau đó, gia vị sẽ được tẩm ướp vào bụng vịt và khâu kín lại. Vịt quay Nguyên Sinh cần được hong khô trong lò khoảng một tiếng để gia vị ngấm đều vào thịt. Khi chín, phần da vịt sẽ căng bóng và hấp dẫn.
Món nước chấm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên hương vị đặc trưng cho vịt quay Nguyên Sinh. Sự phối hợp các gia vị như hành, tỏi, nước tương, quả mắc mật, mật ong... tạo ra một loại nước chấm đậm đà, ngọt ngào, mang đậm bản sắc núi rừng.
Vịt quay Nguyên Sinh ngon nhất khi ăn nóng. Chấm miếng thịt vịt nóng hổi vào nước chấm đặc trưng, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt và độ chắc của thịt vịt tươi, cùng với phần da vịt giòn rụm và mùi thơm của lá mắc mật. Món ăn này đảm bảo khiến bạn cảm thấy hấp dẫn và không thể chán.
Vịt quay xứ Lạng đã trở thành món ăn không thể thiếu trong các sự kiện lễ hội và dịp quan trọng như tết Vu lan báo hiếu Rằm tháng Bảy. Vịt quay cũng được sử dụng để cúng Tất niên, Tết Thanh minh, cưới hỏi, tân gia và các dịp khác tại Lạng Sơn.
Với sự quan tâm của các cấp, ngành và người dân, nghề sản xuất và chế biến vịt quay tại Lạng Sơn đã ngày càng phát triển. Hiện tỉnh có hàng trăm cơ sở kinh doanh vịt quay, đặc biệt là ở huyện Tràng Định và TP Lạng Sơn. Các cơ sở này như vịt quay Nguyên Sinh, vịt quay Hồng Xiêm, phở vịt quay Hải Xồm, vịt Tặng, vịt quay Thu Hằng, Long Ánh, Hằng Hà... đều mang đến một trải nghiệm khác nhau cho du khách.
Để giữ nguyên hương vị đặc trưng và chất lượng của vịt quay, anh Vũ Giang Cường - chủ cơ sở vịt quay Nguyên Sinh đã tìm cách sử dụng công nghệ tiên tiến để bảo quản sản phẩm trong khoảng 15 ngày. Điều này giúp người tiêu dùng trên cả nước có thể tận hưởng vịt quay Lạng Sơn tươi ngon ngay tại nhà.
Hiện UBND tỉnh Lạng Sơn đang đẩy mạnh xây dựng và phát triển nhãn hiệu tập thể cho vịt quay xứ Lạng. Điều này giúp định vị sản phẩm và nâng cao chất lượng, cạnh tranh trên thị trường. Hy vọng, với sự đồng lòng của cấp, ngành và người dân, vịt quay lá mắc mật Lạng Sơn sẽ trở thành một nét tinh hoa nơi địa đầu Tổ quốc.
