Tam Đảo, một dãy núi đá nằm ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam, là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm lại bình yên bên thiên nhiên hoang dã. Với độ cao lên tới 1591m, Tam Đảo nằm trên địa bàn thành phố Hà Nội và ba tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Tuyên Quang.
Tên gọi
Dãy núi Tam Đảo được gọi là "Ba Gò" vì có ba khối nhỏ nổi bật ở phần giữa, khi nhìn từ phía nam. Dân gian thường gọi ba đỉnh núi này là Thạch Bàn, Thiên Thị và Phù Nghĩa. Mặc dù không phải là đỉnh cao nhất, ba đỉnh này lại nổi bật và đặc trưng nhất, có thể nhìn thấy rõ từ nội thành Hà Nội vào những ngày trời trong.
Địa chất và thủy văn
Dãy núi Tam Đảo hình thành cách đây 230 triệu năm do hoạt động của núi lửa phun trào dung nham làm nhiều đợt chồng lên nhau. Các loại đá chính ở Tam Đảo là Riolit pocfia, penzit và các tuf của chúng.
Dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, dài chừng 80 km, rộng từ 10 đến 15 km, từ thị trấn Sơn Dương, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) tới xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Trên Tam Đảo có nhiều suối và thác nước. Thác Bạc có độ cao 50 m, nước xối xuống tung bọt trắng ngay cả vào mùa khô. Hệ thực vật ở đây khá đa dạng và thay đổi theo độ cao. Nhiều loại rau quả ôn đới được trồng ở Tam Đảo và cung cấp cho các vùng xung quanh. Càng lên cao, các loài cây lá kim càng nhiều. Vườn quốc gia Tam Đảo rộng 36.883ha nằm trọn trong dãy núi này. Ở Tam Đảo có nhiều tài nguyên khoáng sản, đáng chú ý nhất là thiếc.
Khí hậu và môi trường
Tam Đảo có khí hậu đa dạng do sự khác biệt về địa hình giữa vùng núi cao và đồng bằng thấp ven sông. Vùng núi có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình 18 - 19°C, độ ẩm cao và thường có sương mù. Vùng đồng bằng có khí hậu gió mùa nội chí tuyến vùng Đông Bắc Bắc Bộ, với nhiệt độ trung bình 22 - 23°C, độ ẩm tương đối khoảng 85-86%, lượng mưa trung bình 2.570mm/năm.
Tam Đảo nằm trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, nên chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm. Mưa bão có sự tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống. Chế độ gió theo mùa, mùa hè chủ đạo là gió Đông Nam, mùa đông chủ đạo là gió mùa Đông Bắc.
Tam Đảo trong văn hóa
Theo sách An Nam chí lược, núi Tam Đảo thuộc phủ Tuyên Quang, ở địa phận huyện Tam Dương, có ba ngọn núi đẹp mê hồn. Nếu lấy núi Nghĩa Lĩnh làm tâm điểm, thì núi Ba Vì và Tam Đảo là hai điểm đối xứng tạo thành "Thế tay ngai" trong luật phong thủy.
Di tích lịch sử
Trên dãy Tam Đảo có những di tích văn hóa - lịch sử nổi tiếng như chùa Tây Thiên và đền Tây Thiên, thờ Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu. Đến thế kỷ 20, người Pháp đã lên Tam Đảo và xây dựng một thị trấn ở đây làm nơi nghỉ mát cho các quan chức của chính quyền đô hộ. Tam Đảo là một khu du lịch nổi tiếng ở miền Bắc.
Nếu bạn muốn tìm một điểm đến gần Hà Nội để tránh nóng mùa hè và tận hưởng thiên nhiên tuyệt vời, hãy ghé thăm Tam Đảo - thiên đường núi rừng xinh đẹp này.
Ảnh: Wikimedia Commons
