Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trong những thiền viện lớn nhất ở Việt Nam. Nằm tại thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, cách Hà Nội khoảng 85 km về phía tây, thiền viện này thuộc dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử. Xung quanh Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là Khu di tích danh thắng Tây Thiên cổ tự, nơi có Chùa Tây Thiên, Đền Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, Đền Cô, Đền Cậu, Đền Thõng và Thác Bạc.
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên không chỉ là một nơi tu học Phật giáo mà còn là một trung tâm đào tạo về Phật giáo, giao lưu với các dòng phật giáo của các nước khác. Điều này giúp Phật giáo Việt Nam phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu.
Lịch sử
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên có một lịch sử lâu đời, được coi là một trong những nơi phát triển sớm nhất của Phật giáo Việt Nam. Khoảng thế kỷ thứ 3, hòa thượng Khương Tăng Hội dừng chân ở đây, xây dựng chùa truyền giáo. Thiền học Việt Nam bắt đầu từ Khương Tăng Hội, người đã truyền bá Thiền học ở Trung Quốc thời Tôn Quyền (năm 247). Vua Hùng thứ 6, Hùng Chiêu Vương, đã lên chùa Thiên Ân trên đỉnh núi Tam Đảo để cầu tự. Đây cũng là nơi gặp bà Lăng Thị Tiêu và cưới về làm vợ. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên được xây trên nền của thiền tự Thiên Ân Thiền Tự từ thế kỷ 3.
Quá trình xây dựng
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên đã được khởi công từ ngày 4/4/2004 (15/2 âm lịch) với tổng vốn 30 tỷ đồng. Công trình này đã hoàn thiện và được khánh thành vào ngày 25/11/2005. Đáng chú ý, tốc độ xây dựng nhanh và chi phí thấp kỷ lục là nhờ sự đóng góp của hàng ngàn người, bao gồm nhiều nghệ nhân và làng nghề khắp nước.
Kiến trúc
Đại hùng bửu điện
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên có một kiến trúc đẹp mắt và ấn tượng. Điểm nhấn của thiền viện này là Đại hùng bửu điện, được đặt ở trung tâm thiền viện. Đại hùng bửu điện có chiều cao 17m, diện tích 675m2, và có thể tiếp đón được 600 phật tử và du khách. Bên trong chính điện, có tượng Phật Tổ cùng với hai câu đối:
Phước đức sâu dày do gieo nhân đạt quả, Tuệ giác tròn đầy bởi bát nhã gội nhuần.
Phật giáo chỉ đường lìa mê về bến giác, Thiền tông không lối trực ngộ đến chân như.
Ngoài ra, trong khu Thiền viện còn có Lầu Chuông và Lầu Trống, Nhà Tổ thờ tượng Trúc Lâm tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang). Tất cả các tượng Phật ở thiền viện đều được tạo từ đá sa thạch, một loại đá có độ bền lâu dài.
Hoạt động
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên không chỉ là một địa điểm kenvin tâm linh mà còn là một trung tâm tu học lớn. Hàng năm, thiền viện này thu hút nhiều thanh thiếu niên đến tham gia các khóa tu. Nhiều gia đình ở Hà Nội cũng gửi con cái lên thiền viện vào dịp hè, để họ được dạy đạo và trở thành con người tốt. Năm 2009, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên cũng là nơi tổ chức họp Trại Thanh thiếu niên Phật tử Thủ đô.
Lễ hội
Lễ hội chính tại Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên diễn ra vào ngày 14/2 âm lịch hàng năm. Trong tháng Giêng, mỗi ngày có hàng ngàn khách ghé thăm và hành hương tại đây.
Đường đi
Để đến Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên từ Hà Nội, bạn đi theo hướng Tây Bắc (quốc lộ 2B) và lên chân dãy núi Tam Đảo. Khi đi qua xã Hợp Châu, huyện Tam Đảo, bạn rẽ trái để đi Tây Thiên. Điểm nhìn từ chân núi, Thiền viện sẽ xuất hiện rõ ràng giữa mây. Đường lên đến thiền viện có những khúc khuỷu, quanh co, vượt qua cửu đỉnh, nhưng không khí trong lành và thanh tịnh sẽ làm bạn quên mệt mỏi. Ô tô có thể đi đến chân Cổng Tam Quan của Thiền Viện.
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên không chỉ là một địa điểm linh thiêng mà còn là một ngôi nhà tâm hồn cho những ai muốn tìm lại sự thanh thản và cân bằng trong cuộc sống hiện đại. Đây là một điểm đến không thể bỏ qua đối với những người yêu mến tâm linh và Phật giáo.
